مسائل و مشکلاتی که می توانند عملکرد دانش آموزان راتحت تأثیر قرار دهند ، عبارت اند از :

    1. بروز بحران در روابط موجود بین اعضای خانواده ، خصوصاً روابط والدین که جدی ترین خطر برای احساس امنیت فرزندان است . مشاجره ، بگومگو ، دعوا ، فحاشی ، تهدید به طلاق و احتمال جدایی والدین در خانواده ، از نمونه های بارز و مصادیق وجود بحران در خانواده ها هستند .

    2. جدایی والدین یا مرگ آنها .     

    3. بیماری جسمی و یا بیماری روانی و یا معلولیت شدید یکی از والدین یا هر دوی آنها .

    4.بیماری یا معلولیت خود دانش آموز .

    5.  فقر شدید مالی خانواده و احتمال سوء تغذیه ی دانش آموز .

    6. وجود پدر یا مادری خشن و سخت گیر که دانش آموز را مورد آزار و تنبیه جسمی و یا روانی قرار می دهد .

    7. بیکاری سرپرست خانواده .

    8 . اعتیاد والد یا والدین به مواد مخدر .

    9. پر جمعیّت بودن خانواده و کمی فضای محل سکونت .

    10.زندانی بودن سرپرست خانواده .

   منبع: مجله رشد راهنمایی تحصیلی بهمن 86

    گاهی مدارس به قدری سرگرم آموزش ، امتحان ، ادب و انضباط ، و امور اداری هستند که مسائل اساسی نوجوانان مورد غفلت قرار می گیرند . مدارس می توانند ، چه در قالب برنامه های حمایتی ملی و چه با برنامه های موردی و خاص ، اقدامات مؤثری در پیشگیری از بروز و توسعه ی مشکلات هیجانی انجام دهند ؛ از جمله:

    1. در مدرسه باید امکانات تخصصی لازم ، مانند بهره مندی از مشاوره یا روان شناس برای تشخیص مشکلات هیجانی وجود داشته باشد . حداقل مدیر مدرسه باید با آموزه های مشاورهای آشنا باشد .

    2. بخش مهمی از فعالیت های مدارس باید به توسعه ی آموزه های روان شناسی سلامت معطوف باشد . همه انسان ها به چنین آموزش هائی نیاز دارند .

3. مدرسه باید نیازهای روان شناختی و مشکلات آنان را شناسائی و خدمات موردی یا عمومی ارائه کند .

     4. فضای عمومی مدرسه نقش مهمی در تربیت دارد .مدیر مدرسه باید بتواند عوامل مؤثر در ایجاد یک فضای مطلوب و شاداب را تحلیل ، شناسایی و فراهم کند .

    5. سلامت روانی معلم در رشد عاطفی و هیجانی دانش آموزان بسیار تأثیرگذار است .

منبع: مجله رشد راهنمایی تحصیلی بهمن 86

ارزیابی شرایط روان شناختی خانواده،کاری دشوار و اصلاح آن کاری دشوارتر است ؛ به خصوص اگر یکی از والدین دچار اختلالات روان شناختی باشد . احساس خوش بینی یا بدبینی به زندگی ، به طور معمول از خانواده نشئت می گیرد و تغییر رویه و نگرش والدینی که به زندگی و آینده امیدوار نیستند ، به سادگی امکان پذیر نیست . با وجود این ، برای بهبود شرایط خانواده می توان توصیه کرد:

    1. احساسات مثبت و منفی در فضای خانواده مورد ارزیابی قرار گیرند و مثبت نگری تقویت شود .

    2. احساسات و رفتارهای نوجوان از قبیل بدبینی شدید ، بی ارزشی ، ناامیدی ، عزت نفس پائین ، خود سرزنش گری ، کم جرئتی ، نا آرامی و غیره ، مورد توجه منطقی قرار گیرند .

3.مشکلات هیجانی نوجوان با استفاده از نگرشی تعاملی به خانواده و بررسی شود .وقتی همه چیز متوجه نوجوان است و پدر و مادر کنار می کشند ، یا نقش خود را خنثی تلقی می کنند ، به طور معمول ، اتفاق خاصی نمی افتد و بهبودی حاصل نمی شود.

    4.به نوجوان راهبردهای کنار آمدن با فشار روانی آموزش داده می شود .